* Từ tham khảo:

* Tham khảo ngữ cảnh

Đấy là một sự an phận buồn rầu và khổ não , tràn lấp hết cả những hy vọng , những sở ước của đời anh.

Và nghĩ đến Hai Liên tuyệt vọng vì không thể sinh nở được nên đành ở cho đến ngày trọn đời nơi nhơ nhớp , Bính lại càng tê tái vì nỗi mẹ con phải lìa bỏ nhau mà Bính thấy dù sao cảnh Bính bệnh tật khổ não ghê khiếp thế nào cũng không thấm với cảnh đen tối mênh mông của một người đàn bà không thể nào có cái hạnh phúc được làm mẹ.

Nhưng mà tôi có thể lấy riêng ra một người đàn bà có học thức , có nhan sắc , có đức hạnh , một người đàn bà đáng làm gương mẫu cho đời , một buổi chiều thu kia , ngồi trên bao lơn đan áo rét cho chồng , trông ra cánh đồng và con đường um tùm vắng vẻ , tâm trạng nao nao lên , bao nhiêu thì tình , thì tứ , trong lòng như sóng cuốn , rồi chợt ở dưới đường có một chàng diện mạo thanh tao , y phục lịch sự , vừa đi vừa quay cổ nhìn lên , rồi người đàn bà cúi mặt xuống , để cho khách qua đường phải quay lại nhìn lần thứ hai , và bắt được quả tang là mỹ nhân trên bao lơn cũng có nhìn theo mình , rồi khách qua đường phải giữ vẻ con nhà giáo dục mà lững thững bước đi không dám nhìn lại nữa , và , do thế , người đàn bà , trong một phút xúc động , đã thấy kẻ qua đường là hơn chồng mình , rồi chợt nghĩ đến những điều nhỏ nhen của chồng trong cuộc đời sống chung với chồng , rồi mơ màng , so sánh , oán giận , rồi lim dim cặp mắt lại , trong một phút đã tưởng tượng một cảnh gia đình khác mà mình được người khách lạ nâng niu chiều chuộng hơn chồng , phải , dù chỉ là trong một phút mơ mộng nữa , dù là trong cả một đời chỉ có một phút như thế kia , thì ấy là người vợ hiền ấy cũng đã phụ chồng rồi , là cuộc nhân duyên ấy cũng là bị vết ô tì làm hoen bẩn rồi , mà sự chung tình không còn có nữa ! Ấy đó , bộ mặt thật của ái tình mà tôi đã hé mở cho ông xem... Tú Anh nói xong thì thở dài một cái ra vẻ chán chường , mặt lộ ra sự đau đớn , sự buồn rầu , sự chán nản , sự khổ não , y như một người chồng bị vợ lừa , hay là người đã đau khổ vì tình vậy.

Chợt có một người nói to hơn cả : Ừ ! Người ta có con thì người ta gả cho ai thì người ta gả , miễn là có đủ tiền cheo thì thôi ! Ừ ! thì người ta gả cho ông Nghị đấy , gả cho người mà cả làng này kiện không nổi đấy ! Ừ , thì lão Nghị Hách sẽ là rể làng này đấy thì làm saỏ Các anh chõ mõm vào làm gì? Ông truyền đời cho chúng mày biết rằng nó chỉ làm rể làng độ ba hôm thì sẽ khối thằng lại không vác rá đến vay gạo nó , ông chớ kể ! Đừng có kháy nhau mà mai sau hôi mồm ! Đến giọng ông đồ Uẩn , một thứ giọng sợ sệt , khổ não : Thôi ông chánh tôi van ông ! Ấy tôi là trước sau tôi không có dám nói gì cả đấy ! Xin ông cũng đừng bênh vực tôi , rồi lỡ ra lại thêm điều đẻ chuyện ra , thì phiền lắm.

Đến khi dâng thuốc lên thì ngài nói : "Người ta ở đời , bao nhiêu khổ não .

* Từ đang tra cứu (Ý nghĩa của từ, giải nghĩa từ): khổ não

* Xem thêm: Từ điển Giúp đọc Nôm và Hán Việt