Bài quan tâm
Chiếu biểu luận văn thể 表論文體
Mô tả/description : “Sưu tập chiếu biểu sách luận để làm mẫu luyện thi, nên các bài phần lớn không ghi tên người soạn. Phần đầu chép chiếu biểu tấu sớ đời Gia Long- Minh Mệnh như chiếu cầu hiền, giới sắc thứ dân…Phần sau tuyển chép chiếu biểu của Trung Quốc như: Nhan Tử bất nhị quá luận [顔子不貳過論], Hình thưởng trung hậu chi chí luận [刑賞忠厚之至論], Bản thủy luận [本始論], Thánh nhân chi đạo chí công nhi dĩ hĩ luận [聖人之道至公而已矣論]…”.
[Chiếu chế] [詔制]
Mô tả/description : “Sách nguyên không đề tên, sưu tập một số đề thi Điện trong các khoa thi đại khoa triều Nguyễn, một số bài biểu tạ ơn.
1- Kỳ thi Điện năm Tự Đức 4 (1861), bài biểu tạ ơn của Bảng nhãn Vũ Duy Thanh (người xã Kim Bồng tỉnh Ninh Bình).
2- Kỳ thi Hương năm Tự Đức 17 (1864): Họ tên Chủ khảo, Đồng khảo, Tri cống cử khoa thi này. Các đề thi: về kinh Xuân thu 1 bài, kinh Thi 1 bài, kinh Lễ 1 bài, Luận ngữ 1 bài, Trung dung 1 bài.
3- Thể thơ: Hạ nhật sơ tỉnh [夏日初惺] (2 bài), Hạ nhật hữu cảm [夏日有感] (3 bài), Hạ nhật ngẫu thành [夏日偶誠...
4- Thể phú: Thu nguyệt như khuê phú [秋月如圭賦].
5- Giới sát ca [戒殺歌] (300 chữ), bài ca chữ Nôm khuyên không nên sát sinh”.
Chính kinh diễn âm 政經演音
Mô tả/description : “Nghi lễ và kinh tụng ở đền thờ Đức thánh Trần (Trần Hưng Đạo). Tầng trên là kinh văn bằng chữ Hán, tầng dưới diễn âm bằng chữ Nôm. Văn khấn cáo đức thánh Trần và văn giáng bút thác lời Đức thánh Trần khuyên đệ tử trung vua yêu nước, giữ đạo luân thường, cứu giúp người nghèo khổ hoạn nạn…”.
[Chu tộc hậu kỵ] [周族后忌]
Mô tả/description : “Sách soạn năm Bính Tuất Việt Nam dân chủ cộng hòa thứ 2 (1946). Nội dung: Ghi chép ngày giỗ của họ Chu, có lược ghi tên những người trong dòng họ: Nguyên tổ họ Chu là Chu Vĩnh Hưng, sinh hai con trai là Chu Văn Hào và Chu Văn An. Như vậy, họ Chu nói đây là họ Chu ở làng Quang Liệt, huyện Thanh Trì nay thuộc ngoại thành Hà Nội. Sau hàng Thượng tổ và Nguyên tổ, sách ghi được 11 đời tiếp sau thuộc chi thứ, cộng 13 đời, có ghi ngày giỗ, tên, tự, huý”.
[Chúc thư] [囑書]
Mô tả/description : “Phần đầu 6 tờ là Chúc thư của Lê Khắc Địch và vợ là Đỗ Thị Sâm, người xã Kim Bôi, huyện Hoài An, phủ Ứng Hoà, tỉnh Hà Đông (cũ). 8 tờ sau là Chúc thư của ông Lê Mậu Do và vợ kế là Nguyễn Thị Hoán. Các Chúc thư đều có kê vị trí các thửa ruộng, đất”.
Bản quốc Tả Ao tiên sinh địa lý lập thành ca 本國左先生地理立成歌
Mô tả/description : “Chép theo bản sách của nhà sách Liễu Văn Đường in năm Khải Định thứ 3 (1918). Nội dung: Tổng thuật phương pháp tướng địa (xem mạch đất) để đặt huyệt táng mộ gia tiên tương truyền là đặc pháp do Tả Ao tiên sinh truyền lại”.
Báo ân kinh chú nghĩa (q.02-03) 報恩經註義
Mô tả/description : “Chú thích giải nghĩa kinh Báo Ân. Nội dung ghi lời Phật trả lời câu hỏi của A Nan về nghĩa vụ của con cái đối với cha mẹ. Phật nêu rõ công lao sinh thành dưỡng dục của cha mẹ, phản bác lời phỉ báng của Lục sư cho rằng kẻ xuất gia tu hành theo Phật là cướp công cha mẹ, không tròn đạo nghĩa nhân luân. Phật nêu gương người hiếu nghĩa như Bà La Môn cõng mẹ đi ăn mày, Tu Bồ Đề tự cắt thịt để cha mẹ ăn qua cơn đói, Thiện Hưu thái tử đốt hương quý cứu cha mẹ khỏi mù… Cả người xuất gia và người tu hành tại gia đều rất kính mộ kinh Báo Ân, ngày đêm không khuây quên trì tụng”.
Báo ân kinh chú nghĩa (q.04-05) 報恩經註義
Mô tả/description : “Chú thích giải nghĩa kinh Báo Ân. Nội dung ghi lời Phật trả lời câu hỏi của A Nan về nghĩa vụ của con cái đối với cha mẹ. Phật nêu rõ công lao sinh thành dưỡng dục của cha mẹ, phản bác lời phỉ báng của Lục sư cho rằng kẻ xuất gia tu hành theo Phật là cướp công cha mẹ, không tròn đạo nghĩa nhân luân. Phật nêu gương người hiếu nghĩa như Bà La Môn cõng mẹ đi ăn mày, Tu Bồ Đề tự cắt thịt để cha mẹ ăn qua cơn đói, Thiện Hưu thái tử đốt hương quý cứu cha mẹ khỏi mù… Cả người xuất gia và người tu hành tại gia đều rất kính mộ kinh Báo Ân, ngày đêm không khuây quên trì tụng”.
Bảo thai thần hiệu toàn thư giải âm 保胎神效全書觧音
Mô tả/description : “Diễn ca lục bát sách Bảo thai thần hiệu 保胎神效 của Hải Thượng Lãn Ông
[海上懶翁] ”.
Bảo xích tiện ngâm 保赤便吟
Mô tả/description : “Cuối sách có bài dẫn của người in nói sách này là sách gia huấn do Đình nguyên Đỗ đại nhân người làng La Ngạn tức Đỗ Huy Liêu [杜煇僚] soạn. Đầu sách đề “ Long phi Tân Sửu 龍飛辛丑 ”. Sách thuộc loại giáo dục phổ thông, tóm tắt giáo huấn đạo đức làm người trong xã hội Nho giáo bằng thơ lục bát: Kể từ Thái cực sinh ra, Hoàng thiên phú dữ tính ta vốn lành, tính mình vốn ở trong mình, tập dữ tính thành tính mới cùng xa. Cho nên đạo đức mẹ, làm lời giáo huấn để mà dạy con…”.
Bắc Ninh tỉnh đốc học Vũ Lỗ Am trường văn 北寧省督學武魯庵場文
Mô tả/description : “Sưu tập bài văn sách làm mẫu luyện thi văn sách ở trường học của Vũ Tông Phan, tất cả 37 bài: Nhân chủ dĩ cổ động thiên hạ chế ngự thần dân chi quyền mạc đại ư thưởng phạt 人主以鼓動天下制御臣民之權莫大於賞罰; Phong tục thiên hạ chi đại sự 風俗天下之大事; Nhân phẩm bất đồng nhi sự nghiệp diệc dị 人品不同而事業亦異; Nhân nghĩa giả nhân chủ chi thuật dã 仁義者人主之術也…”.
Bất khả lục 不可錄
Mô tả/description : “Sách thuyết pháp đạo giáo, in lại của Trung Quốc”.
Bình thường lý thoại diễn quốc âm 平常理話演國音
Mô tả/description : “Châm ngôn, tục ngữ chữ Hán diễn Nôm thể lục bát. Ví dụ: Bần cư trung thị vô nhân vấn 貧居中市無人問, Phú tại sơn lâm hữu khách tầm 富在山林有客尋. Diễn Nôm: Khó nghèo giữa chợ ai hay, Sang giàu dẫu chốn cỏ cây có người…Soạn giả là họ Nguyễn người thôn Mai Sơn xã An Lũng, hiệu Văn Trung Tử 安隴梅山人阮氏( 號文中子)”.
Cải lương mông học quốc sử giáo khoa thư 改良蒙學國史教科書
Mô tả/description : “Sách giáo khoa lịch sử Việt Nam dung cho người sơ học, cả trẻ con và người lớn. Đề là “cải lương” để tỏ ý soạn sách theo phương pháp sử học mới của tân học chứ không theo phương pháp của các sách lịch sử truyền thống. Đầu sách có bài tựa đại ý nói môn lịch sử ghi lại đất đai, nhân dân, triều đại, chính giáo của một nước. Học sử là để biết rõ dân tộc mình, đất nước mình. Sách trình bày lịch sử Việt Nam từ Hồng Bàng đến triều Nguyễn (đời Duy Tân 1907-1916), có nói qua các sự kiện như quân Nam Chiếu đánh nước ta, cuộc khởi nghĩa của người Lâm Ấp…Nội dung gồm 5 chương: 1-Thượng cổ thời đại 上古時代, 2- Bắc thuộc thời đại 北屬時代, 3-Trung cổ bột hưng thời đại 中古勃興時代, 4-Cận thế thống nhất thời đại 近世統一時代, 5-Tối cận thống nhất thời đại 最近統一時代. Cuối sách có truyện Đại thống lĩnh 大統嶺”.
Cảm đàm quốc âm chân kinh (q.02) 敢談國音真經
Mô tả/description : “Thơ giáng bút mượn lời của Lã Tổ [呂祖], Lão Tử [老子], Chử Đồng Tử [渚同子], Trần Hưng Đạo [陳興道]…khuyên mọi người trung vua yêu nước, làm điều phúc thiện, cứu giúp kẻ hoạn nạn…”.
