威 穆 帝 諱 濬 又 諱 諠 憲 宗 第 二 子 肅 宗 之  兄 也 在 位 五 年 壽 二 十 二 歳 爲 簡 脩 公 潆 所 逐 尋 遇 害 塟 安 陵 帝 嗜 酒 好 殺 荒 色 立 威 屠 戮 宗 室 幽 殺 祖 母 外 戚 縱 横 百 姓 怨 怒 時 稱 鬼 王 徵 見 矣 . [39a*1*1]
Uy Mục Đế [Huý Tuấn, hựu huý Huyên, Hiến Tông đệ nhị tử, Túc Tông chi thứ huynh dã tại vị ngũ niên thọ nhị thập nhị tuế vi Giản Tu công Dinh sở trục, tầm ngộ hại, táng An Lăng
亂 其 母 昭 仁 皇 太 后 阮 氏 諱 瑾 東 岸 扶 軫 人 也 少 孤 貧 自 賣  奉 天 人 其 家 有 罪 没 入 官 婢 以 故 得 入 侍  寕 皇 后 . [39a*3*7]
Đế thị tửu, hiếu sát, hoang sắc lập uy, đồ lục tông thất, u sát tổ mẫu, ngoại thích túng hoành, bách tính oán nộ, thời xưng Quỷ vương, trưng hiện hĩ].
憲 宗 爲 太 子 時 見 有 羙 姿 悅 之 納 以 爲 妃 . [39a*6*10]
loạn Kì mẫu Chiêu Nhân Hoàng thái hậu Nguyễn thị, huý Cẩn, Đông Ngàn, Phù Chẩn nhân dã, thiếu cô bần, tự mại dữ Phụng Thiên nhân, kì gia hữu tội một nhập quan tì, dĩ cố đắc nhập thị Quản Ninh hoàng hậu.
以 洪 德 十 九 年 五 月 五 日 子 時 而 生 帝 . [39a*7*9]
Hiến Tông vi Thái tử thời, kiến hữu mĩ tư duyệt chi, nộp dĩ vi phi.
泰 貞 元 年 肅 宗 崩 無 嗣 母 敬 妃 阮 氏 於 禁 中 定 謀 立 之 遂 即 皇 帝 位 . [39a*8*7]
Dĩ Hồng Đức thập cửu niên, ngũ nguyệt, ngũ nhật, Tí thì nhi sinh đế.
大 . [39a*9*17]
Thái Trinh nguyên niên, Túc Tông băng, vô tự, thứ mẫu Kính phi Nguyễn thị ư cấm trung định mưu lập chi, toại tức hoàng đế vị.
� .
Đạị.
| 
Trang: 39a |
Dịch Quốc Ngữ
Uy Mục Đế Tên huý là Tuấn, lại huý là Huyên, là con thứ hai của Hiến Tông, anh thứ của Túc Tông, ở ngôi 5 năm, thọ 22 tuổi, bị Giản Tu công Dinh[Chú giải] đuổi đi, rồi sau bị hại, chôn ở An Lăng. Vua nghiện rượu, hiếu sát, hoang dâm, thích ra oai, tàn hại người tông thất, giết ngầm tổ mẫu, họ ngoại hoành hành, trăm họ oán giận, người bấy giờ gọi là Quỷ vương, điềm loạn đã xuất hiện từ đấy. Mẹ vua là Chiêu Nhân hoàng thái hậu Nguyễn thị, huý là Cận, người làng Phù Chẩn, huyện Đông Ngàn, lúc bé mồ côi cha, nhà nghèo, tự bán mình cho người ở phủ Phụng Thiên, sau nhà ấy có tội, Nguyễn thị bị tịch thu sung làm quan tỳ, do đó được vào hầu Quản Ninh hoàng hậu[Chú giải] . Khi Hiến Tông còn làm thái tử, thấy có sắc đẹp thì ưa, lấy vào làm phi. Năm Hồng Đức thứ 19 [1488] tháng 5, ngày mồng 5, giờ Tý sinh ra vua. Năm Thái Trinh thứ 1 [1504], Túc Tông băng, không có con nối, mẹ thứ là Kính phi Nguyễn thị[Chú giải] mưu lập vua ở trong cung cấm, bèn lên ngôi hoàng đế. Đại |
